Pareza III kranijalnog nerva
Treći kranijalni nerv ili n.oculomotorius je veoma značajan za održavanje pravilnog položaja očiju jer inerviše 4 od 6 mišića koji pokreću očnu jabučicu. Uz to inerviše i mišić podizač gornjeg kapka!
Pareza vs paraliza?
Razlika između paralize i pareze bilo kojeg od mišića pokretača očne jabučiće je da kod pareze imamo jednim delom sačuvanu funkciju mišića dok kod paralize imamo potpunu slabost zahvaćenog mišića.
Dijagnoza i klinička slika?
Dijagnostikovati parezu/paralizu kod deteta nije uvek jednostavno. Sve pareze moraju biti propraćene i nalazom neurologa jer mogu biti udružene sa ozbiljnim neurološkim stanjima.
U zavisnosti od toga koja grana 3-ćeg kranijalnog nerva je zahvaćena razlikujemo nekoliko kliničkih slika u kojim je zajedničko i dominantno to da je zahvaćeno oko u položaju ka spolja sa otsustvom pokretljivosti ka unutra i veoma često ka dole. Ako se radi o potpunoj paralizi ovog nerva uz položaj očne jabučice ka spolja i dole, uz nepokretljivost iste u gotovo svim pravcima, imamo i spuštenost gornjeg kapka (ptoza). Glavna tegoba je postojanje duple slike zbog kojih pacijent zauzima kompenzatorni položaj glave (položaj glave u kojem nema duple slike)!
Slika 1. Pacijent sa parezom III kranijalnog nerva: lice okrenuto u levo, brada podignuta, široka zenica i spušten kapak.
Slika 2. Pacijent sa parezom III kranijalnog nerva: nemogućnost pokretljivosti desnog oka ka nosu
Slika 3. Pacijent sa parezom III kranijalnog nerva: nemogućnost pokretljivosti desnog oka ka gore.
Slika 4. Pacijent sa parezom III kranijalnog nerva: nemogućnost pokretljivosti desnog oka ka dole.
Lečenje?
Kod pareze bilo kojeg od kranijalnih nerava prvih 6-8 meseci se prati stanje jer je mogućnost spontanog povlačenja simptoma velika: i do 80% kod jednostranih pareza u odnosu na 40% kod bilateralnih. Tokom ovog perioda zatvaranje jednog oka kao i upotreba prizmi sa ciljem neutralisanja duple slike su terapijske mogućnosti.
Posle perioda opservacije pareza/paraliza ako ne dođe do poboljšanja dalje lečenje podrazumeva operativni tretman ili dalje nošenje korekcije sa prizmatskim staklima.
Određenim hirurškim tehnikama je ponekad moguće obezbediti određenu pokretljivost očne jabučice. Veoma često ovaj problem zahteva više operativnih zahvata.
Sve pareze kranijalnih nerava mogu biti urođene ili stečene. Glavni uzroci stečenih pareza su: povrede glave i očiju, insulti, migrene, tumori, viremije i dr.
